जर-तर..

Midlife crisis वगैरेचा परिणाम असावा, राहून राहून गत आयुष्याचं “सिंहावलोकन” (कसला अवजड शब्द आहे हा!) करायला होतं. अन मग “यूँ होता तो क्या होता” हा algorithm आयुष्यात घेतलेल्या प्रत्येक निर्णयाचे पर्यायी निर्णय highlight करून तुमच्या डोक्यात धिंगाणा घालतो.

मजेशीर असतं प्रकरण. “किस्मत ने मुझे आज ऐसे दोराहेपर (कधी कधी चौराहेपर 😀 ) लाकर छोडा हैं जहाँ से एक रास्ता अमुक देतो आणि दुसरा तमूक देतो”. तो प्रत्येक दोराहा/चौराहा आयुष्यात त्या-त्या वेळी जन्म-मरणाचा प्रश्न असतो. निवड करण्याची वेळ आली म्हणजे तुमच्याकडे नक्कीच options असतात. Options नसले कि काहीवेळा खरंच सोपं होऊन जातं सगळं. जसं फक्त दूरदर्शन होतं तेव्हा डोक्याला ताप नव्हता काय बघायचे ह्याचा. लागेल ते बघायचे.

अर्थात मानवी बुद्धीला असं stagnation सहन होत नाही, मग “अजून थोडं, थोडं अजून” किंवा “ह्याच-pattern-मध्ये-दुसरा-रंग-आहे-का?” types गाजरामागे सगळी धावपळ.

अन ही पळापळ खूप काही शिकवते तुम्हाला.
तुम्हाला तुमच्यातला नवीन तुम्ही गवसतो..
आयुष्य नव्याने कळते..
लोकांचे नवीन चेहरे, मुखवटे बघायला मिळतात..
आयुष्य एखादं सुखद स्वप्न आहे असा अनुभव हाती येतो त्या प्रवासात कधी-कधी..
तर बऱ्याचवेळा सगळं कसं अवघड अन असह्य आहे अशी सल..
ही पण गम्मत असते खरी, चांगलं असलं काही की ते मोहरीएवढं भासतं अन वाईट असलं की कसं डोंगराएवढं वाटतं.
हा प्रवास तुम्हाला कधी मवाळ बनवतो, तर कधी जहाल..
प्रत्येक अनुभवातून तुम्ही नवीन काहीतरी शिकत असता, बदलत जाता कुठेतरी स्वत:ला.

पण खोल आतला एक तुम्ही कधीच बदलत नसतो. कुणाचा “तो” त्या व्यक्तीला खंबीर ठेवतो तर कुणाचा भरकटायला भाग पाडतो.
आणि हाच तो factor तुमच्या आयुष्याची दिशा आणि दशा दोन्ही ठरवत असतो.

त्यामुळे भूतकाळात आपण असं-न-करता-तसं-केलं-असतं-तर वगैरे कटकटीत करमणूक म्हणून पडायला हरकत नाही.
कारण कुठलाही निर्णय घेतला तरी शेवटी तो निभवायचा तुम्हालाच असतो. निर्णय योग्य किंवा अयोग्य नसतो. तो तुम्ही कश्या पद्धतीने घेता आणि महत्त्वाचं म्हणजे तो कसा निभावून नेता ह्यावर त्याची योग्यता ठरत असते.
कुणीतरी म्हणून गेलंय:
“Sometimes you make the right decision, and sometimes you make the decision right”
बस,आवश्यक तेवढा वेळ त्याला द्यायला हवा. सगळंच instant नसतं.

अर्थात किती वेळ द्यायचा हा पुन्हा एक नवीन निर्णय 🙂

Advertisements

 

मुक्ताफळं..

संसार जस-जसा मुरत जातो तस-तसे नवरा बायको एकमेकांना पारखून strategies शोधून काढतात problem solving च्या. प्रपंच सोपा होऊन जातो त्याने 🙂

जसे नवीन नवीन नवरा मला जेव्हा केव्हा विचारायचा “हे/ते कुठे आहे गं?”
तेव्हा तेव्हा मी पडत्या फळाची आज्ञा मानून शोधकार्याला लागायचे किंवा वस्तू आणून नवऱ्याच्या हातात द्यायचे.
मग काही वर्षांनी..स्वतः धावपळ न करता वस्तूचे whereabouts सांगायला सुरुवात केली.
आणि मग साक्षात्कार झाला की १० पैकी साधारण ७ वेळा हवी असलेली वस्तू साहेबांच्या डोळ्यासमोर किंवा नजरेच्या टप्प्यात असते पण तरी त्यांच्या लक्षात येत नाही. त्यावरून आदळ-आपट व्हायची. त्यामागे एक वेडी आशा असायची की निदान त्यामुळे तरी पुढच्या वेळी समोर असलेली वस्तू “दिसेल”.
पण त्याने काही खास फरक पडला नाही.
आणि मग खरी दिव्य types ची अनुभूती झाली. दोष त्याचा नाहीच अजिबात.
होतं काय की वस्तू जरी समोर असली तरी जोवर नवरा त्याबद्दल मला “कुठे आहे गं?” असं विचारात नाही तोवर त्याचे शोध सुरु करणारे neurons मेंदूकडे तो संदेश घेऊन जात नाहीत. ते जादुई वाक्य बोलताच त्याचा मेंदू कामाला लागतो आणि मग हवी ती वस्तू सापडते 😀
त्यामुळे पहिल्यांदा विचारलेलं “xyz कुठे आहे गं?” हे मी आता seriously घेत नाही. कारण ते माझ्यासाठी नसतंच! त्यानंतर जे येतं त्याला मी आहे तिथून उत्तर देण्याचा पर्याय वापरते. अन त्यानंतरही जर विचारलं गेलं तर मग त्याला पडत्या फळाची आज्ञा वगैरे मानायच्या वाटेला जाते.

अन समतोल राखला जावा ह्या धर्तीवर नवरा पण माझ्या अनेक गोष्टी आधीसारख्या seriously घेत नाही 😀
राजहंसासारखं कौशल्य आत्मसात केलय त्याने दूध आणि पाणी वेगळं करण्याचं 🙂
त्यामुळे मला अजून कष्ट घ्यावे लागतात काही बाबतीत. जसे birthday, anniversary च्या आधी जे gift अपेक्षित आहे त्याबद्दल नवऱ्याला पदोपदी hints देत राहणे. पण त्यामुळे आता तोही hints ना “राजहंस” mode on करूनच process करतो 😀

ह्या घोड्या-कुरघोड्या कुठेतरी सुवर्णमध्य साधून घेतातच.
एकमेकांच्या अश्या छोट्या छोट्या क्लृप्त्या दोघंही ओळखून आहोत आम्ही आता.
त्यामुळे “कुठे आहे गं?” सारखा प्रश्न खरंतर सगळं काही ठीक आहे ह्याचीच खात्री देतो.
“Peace..inner peace” वालं feeling.

हे असं कणभर कणभर म्हणत मिळणारं बळंच कधीतरी मणभर होऊन जातं. ते मग पुरून उरतं एखादा out of syllabus प्रश्न जर येऊन उभा राहीलाच तर.

 

देखते है इस पोस्ट को कितने likes मिलते हैं :D

“जो भी इस post को like करेगा उसे सुबह तक जरूर एक खुशखबरी मिलेगी”
Post मध्ये वार-तिथीनुसार देवाचा फोटो..
Facebook प्रकरण आल्यापासून आता देवालाही tech-savvy वगैरे व्हायला लागलं असणार नक्की. कोण कोण आपल्या फोटोला like करतंय किंवा खरंतर कोण कोण like करत नाहीये त्यांचा हिशोब ठेवायचा म्हणजे काय खेळ नाही..
वर comment वाल्याना special treatment.
अश्या post बघितल्या कि मला त्या फोटोतला देव डोक्याला हात लावून बसलेलाच जास्त दिसतो.
Zuckerberg च्या स्वप्नात रोज नक्की येत असणार तो, त्याला झापायला..
Mark कुठे एकटा आहे म्हणा, आजकाल तर LinkedIn वरही साईबाबा अन वैष्णोदेवी पाण्यात ठेवलेले बघायला मिळतात..

अजून एक category..
परवा मला whatsapp वर एक message आलेला. मातेच्या चमत्काराचा अन तो पुढे n टाळक्यांना पाठवला नाही तर काहीतरी भयानक घटना घडेल माझ्यासोबत. लहानपणी अश्या types ची एका देवीच्या नावाने postcards यायची घरोघरी..अन मग chain reaction..

श्रद्धा ही अशी comments/likes/shares/forwards च्या आधारावर सिद्ध करावी लागणारी गोष्ट नाही.
ती तुमच्या मनात फक्त खोलवर रुजलेली असावी लागते..
ती तशी रुजली की आपोआप छान छान गोष्टी घडायला लागतात आयुष्यात 🙂

ह्याशिवाय अजूनही बऱ्याच posts बघायला मिळतात..
“Only genius can solve this” वाली कोडी..
“शाहरुख-गौरीच्या फोटोला सहज लाखो likes मिळतात, पाहूया आपल्या मराठमोळ्या जोडीला किती likes मिळतात ते”
“अमक्या तमक्या actress/actor ला हजारो likes मिळतात, बघूया ह्यांना (current affairs नुसार जे कुणी applicable असतील ते) किती मिळतात ते”..
“खरा भारतीय like केल्याशिवाय पुढे जाऊच शकत नाही”..
२ फोटो – एकासाठी like अन दुसऱ्यासाठी comment चे option..
कुणीतरी आजारी आहे हे दाखवत 1 like = 1 रुपया वगैरे समीकरण वापरून बाजार मांडला जातो..

अन अश्या posts ना किलोने likes/comments ही असतात..
ते करताना नेमका कोणता विचार लोकांच्या डोक्यात येत असेल ह्यावर खरंच research व्हायला हवा.
प्रेम? भीती? आदर? अंधानुकरण?

प्रकार खरंच powerful आहे 😀

झुकती है दुनिया, झुकानेवाला चाहिए हे त्रिकालाबाधित सत्य आहे..

एवढा हटके उपयोग पाहून ते social media वाले पण चक्कर येऊन पडतील..

खरंतर एवढं छान अन literally “at your fingertips” माध्यम उपलब्ध आहे ह्या social networking किंवा technology च्या रूपात.
आधी सोप्या कुठे होत्या गोष्टी..२ शब्दाची तार करायला हजार वेळा विचार केला जायचा, phone वगैरे प्रतिष्ठा, श्रीमंतीचे लक्षण असायचे, अगदी २५-३० वर्षांपूर्वी emails check करण्यासाठी काही शेकडो वगैरे किलोमीटर प्रवास करायला लागायचा. अन म्हणूनच तेव्हा लोक त्याचा “सदुपयोग” करायचे..

आता आहे त्याचा “दुरुपयोग” सोडून नुसता “उपयोग” ही केला गेला तरी खूप आहे 🙂

ह्या नवीन माध्यमांचा वापर आपण खरंच चांगल्या गोष्टी, नवीन माहीती-ज्ञान share करण्यासाठी करू शकतो. त्यायोगे नवीन अनुभवांची देवाण-घेवाण होऊ शकते आणि खरंच लोकांची आयुष्य चांगल्या पद्धतीने बदलू शकतात.
देखते है जास्तीत जास्त लोक कधी तसं करते है 😀

तोवर देवा, तुला डोक्याला हात मारून बसावंच लागेल जाता-येता 🙂

 

खडख[डे]…

काय काय characters असतात जगात..आपलं अस्तित्व(?) वेळोवेळी सिद्ध करतात..>

त्यातलीच ही एक बाई..फक्त नावात ‘दिवस’, बाकी सगळा अंधारच..

वर्तमानात जे काही trending आहे त्या क्षेत्रात नाक खुपसायचं, काहीतरी वायफळ बोलायचं अन स्वत:चा “जाहीर सत्कार” करून घ्यायचा..

म्हणजे असं काहीसं “चला बरेच दिवस झालेत, आपण काहीच कसे पचकलो नाही! बाप रे, लोक आपल्याला विसरतील..”

अन मग “उतावळा नवरा..” types काहीतरी विधान करायचं..माकडाच्या हाती कोलीत दिल्यासारख नाना social media उपलब्ध ह्यांना जगभर थैमान घालायला..

हे तिनं इतक्या वेळा केलंय की तिचे नाव आता ह्या particular उपक्रमासाठी लवकरच एखाद्या dictionary मध्ये “noun”/”adjective” म्हणून add सुद्धा केले जाईल..

खरं तर नवरा म्हणतो तसं हीला complete ignore मारायला हवं, पण हीच्या latest stunt ने खरंच डोकं हलवलं..

कुणी कसे काय त्या खेळाडूंवर असली baseless comment मारू शकतं जे आपल्या देशात अजिबात commercial नसलेल्या खेळांमध्ये काहीतरी करायचंच म्हणून देशाला Olympics मध्ये represent करत आहेत??

कितीतरी वर्षांपासून साधना केल्यासारखं हजार अडचणी पार करत ते तिथपर्यंत पोचले आहेत..तिथे पोचणं हीच खूप खूप मोठी गोष्ट आहे..

देशाची बहुतांश लोकसंख्या आजही academics ला जास्त महत्त्व देते, अन ते चुकीचेही नाहीये survival चा basic struggle बघता..

अनेक खेळांसाठी basic support system किंवा infrastructure हवे तेवढे सहज उपलब्ध नाहीये..

पण असे background असूनही स्थळ/काळ ह्यांच्या पलीकडे बघत हे खेळाडू outliers बनत काहीतरी inspiring करण्याचा प्रयत्न करताय..कितीतरी वर्षांपासून..

त्यांचा संघर्ष सगळ्यांनाच माहीत होत नाही, अन झाला तरी तो आपल्याला पूर्णपणे समजू शकत नाहीच..आपण त्याला relate/connect करूच शकत नाही..

ह्यांचा प्रवासच वेगळ्या वाटेचा..

ठरवूनही १०-२० minitues व्यायाम करायला केवढी मानसिक तयारी लागते आपल्यासारख्या सामान्य जीवांना..

अन हे लोक काय काय मागे सोडून आपली वाट आपणच शोधत पुढे जात आहेत..

बरीच लोकं बघायला मिळतात ज्यांच्यासाठी मणभर संधी, प्रेरणा आणि सोयी अगदी सहज उपलब्ध असतात अन तरीही ते त्याचं सोनं करत नाहीत..

इथे ही लोक कणभर inspiration अन आशेवर मोठी स्वप्न बघत लांबवर पोचतात..

त्यांना त्यांच्या खेळांत खूप मोठा, वैभवशाली वारसा लाभला नसला तरी जेवढं मिळालंय त्याला मोठं करण्याचा प्रयत्न करत आहेत..

पुढच्या पिढ्यांना हेच प्रेरणा देतील..जो त्यांना स्वात:ला लाभला नाही तो वारसा देतील..

हेच त्यांनी जिंकलेलं खूप मोठं medal असेल..

कुठल्याही प्रकारे अश्या स्वप्नवेडया जीवांना मदत करायला जमत नसेल तर कमीत कमी त्यांच्या वाटेतला तो खडा तरी बनू नये जो गाडीचे मोSSठे नुकसान करत नसला तरी चर्र्कन एखादा ओरखडा तरी उठवून जातोच..

अन ह्या बाई म्हणजे day-to-day खडे 😀

बाकी एक मात्र खरंय, ह्यांच्या प्रत्येक खडखडीच्यावेळी एरव्ही hibernation मध्ये असलेले एकीचे बळ जनतेत उफाळून येते..

Every cloud has a silver lining 😀 😀 😀

 

“चहा” है तुझको :)

काही दिवसापूर्वी Monday चा भार वाहत ऑफिसला  पोचले. Desk वर एक thermos bottle ठेवलेली होती. वाटलं कुणी वाटसरू जाता येता विसरून गेला असेल. मग लक्षात आलं आजूबाजूला सगळ्यांच्याच desk वर तश्या bottles आहेत.

Okay, bottle शेजारी एक card ही ..कुठल्यातरी ब्रॅण्ड ची promotional event होती premises मध्ये. तिथे भेट द्यावी म्हणून ही डेस्कपोच भेट 🙂

इतक्या सगळ्या लोकांना भल्या Monday ला असं surprise देऊन त्या ब्रॅण्डचा हा जन्म सार्थकी लागला असणारच!

संध्याकाळी घरी आल्यावर नवऱ्यासोबत trophy वगैरे जिंकून आल्यासारखी सगळी कथा share केली.

जगातली प्रत्येक बायको करते हे..अगदी क्षुल्लक updates देतो आम्ही नवऱ्याला..९०% data तर हे लोक कानातही शिरू देत नाही, तो भाग वेगळा..

अर्थात तो संपूर्ण topic च वेगळा 🙂

 

गेल्या weekend ला बाहेर पडताना घरचा मस्त उकळलेला चहा त्यात भरला अन त्या drive ला चहाची तरतरी आली.
‘उकळलेला’ -> हे फार फार महत्त्वाचं! इकडे घरातून बाहेर पडलं की ह्या विशेषणाचा चहा मिळायला विशेष वरदान लाभलेले असावे लागते!

पुण्यात office बाहेर चहाची टपरी होती सोयीची, “Facebook” तिचं नाव! दिवसातून २-३ चकरा व्हायच्या तिथे अन खरंच “खरं-खुरं” social networking व्हायचं तिथे प्रत्येक login ला 🙂

असो..

तर मग त्या hit weekend drive नंतर ऑफिसला जाताना colleagues साठी भरून नेला चहा.

ते सगळेच चहावेडे आहेत..अन दुपारी dip-dip वाला का असेना tea break घेतोच सगळे.

असा घरचा चहा नुसता बघून त्यांच्या चेहऱ्यावर जो आनंद ओसंडून वाहायला लागला तो अविस्मरणीय 😀

अन चहा पिताना ‘देव तुझं भलं करो’ types अव्यक्त आशिर्वादही 😀 😀 😀

चहावेड्याला असा चहा पाजणं मोठं पुण्याचं काम!

आता प्रथाच सुरू झालीये team मध्ये..न सांगता आम्ही सगळे rotation basis वर चहा भरून नेतो office ला..

देव त्या ब्रॅण्डचं भलं करो! 😀

 

दिवशी काय होतं …

लहान मुलांसोबतची conversations ९५% वेळा stress busters असतात (इतर ५% अनुभवल्याशिवाय पटणार  नाहीत 😛 )

Busters category मधलं एक..

पोराला रोज झोपताना गोष्ट सांगावी लागते, ‘बाबा/आई मला गोष्ट सांग ना’ म्हणून म्हणून गोष्ट ऐकल्याशिवाय सोडत नाही. काल म्हटलं बघावी ह्याची परीक्षा घेऊन. कल्पनेचे पतंग किती उडवतोय, पाहूया! त्याच्या मांडीवर झोपाल्यासारखं करत त्याच्याच सुरात हट्ट केला, ‘अक्षू, मला गोष्ट सांग ना’. त्याला फार आनंद झाला. Role reversal नवीन होतं त्याच्यासाठी. मग झाला पोपट सुरू..

अक्षू : दिवशी काय होतं (Excitement मध्ये आम्ही ‘एके’ खातो 😀 ) ..एक cow असते. ती शेत (चारा शब्द नाही आठवला म्हणून जे जवळचं वाटलं ते) खात असते. मग ना तिकडून वाघोबा येतो. cow म्हणते “mooo mooo”. मग ना तिकडून farmer येतो, cow म्हणते “help..help” .मग ना तिकडून doggy येतो. farmer त्याला ढिशूSम करतो.
आई: कुणाला? वाघोबाला की doggy ला?
अक्षू: Doggy ला.
आई: अरे, पण वाघोबा आला होता ना?
अक्षू: हो, पण तो गेला निघून!
आई: OK, मग काय होतं?
अक्षू: मग ना शिकारी येतो, तो सगळ्या प्राण्यांची शिकार करतो. मग ना, एक उंदीर असतो. तो एका पेटीत असतो. तो पुरी खातो.
आई: कोण? शिकारी?
अक्षू : नाही, उंदीर. तो पुरी बनवतो आणि ती खातो..संपली गोष्ट 😀

आई: पण, मला अजून ऐकायचीये गोष्ट.
त्याच्या आलं लक्षात आपण जसं रोज ह्यांना छळतो तसंच ही आपल्यामागे लागलीये. हसला गोड अन झाला सुरू..

अक्षू: [एके] दिवशी काय होतं..आईसमोर वाघोबा येतो. मग आई घाबरते.
आई: अर्रे बाप रे, मग?
अक्षू : आई ओरडते, “help..help”. मग तिकडून बाबा येतात अन ते वाघोबाला हाकलून लावतात..
(My daddy strongest!!)
आई: हो का? मग?
अक्षू : मग काही नाही, आई happy होते. संपली गोष्ट..

३ वर्षाच्या पोरालाही कळतं, आई happy म्हणजे All is well 😛

 

आजी..

आजी…ताई म्हणायचो आम्ही तिला … गेल्या August मध्ये गेली. शेवटचे मी तिला भेटले तेव्हा तिची वयाची ८० वर्षं उलटली होती. अन नेहमीप्रमाणे मिश्किल हसत म्हणाली, “आता माझं काही खरं नाही, पुढच्या वेळी मी नसेन इथे”. अन त्यावर मामाही तिला नेहमीप्रमाणे म्हणाले, “तू काही इतक्या लवकर जाणार नाहीस”. पण नाही म्हटलं तरी विचार येऊन गेला, “खरच तर नाही ना ही शेवटची भेट?” तश्यात तिनं हुकुम सोडला, “मी गेले तरी इतक्या लांब धावपळ करत यायची गरज नाही, तुझ्या येण्याने मी काही पुन्हा जिवंत होणार नाही”

ताई अशीच होती – realistic अन practical. सतत ‘आज’ मध्ये जगतानाही ‘काल’ न विसरणारी अन नजर कायम ‘उद्या’ वर असणारी!

गेल्या २-३ वर्षापासून ‘आता माझे काही खरे नाही’ म्हणत म्हणत तिनं ती गेल्यावर काय करायचे किंवा काय करायचे नाही हे एका पत्रात लिहायला सुरुवात केली होती. अन दरवर्षी त्यात amendment करायलाही विसरत नव्हती. अगदी अंतिमसंस्काराला नेसायची साडी अन मुखात ठेवायचा सोन्याचा मणीही तिने व्यवस्थित तयार करून तिच्या कपाटात ठेवला होता. अन मामीला सगळ्या सूचना देऊन ठेवल्या होत्या त्या बाबतीत.

तिचं सगळं असंच होतं. सगळं काही नीट  plan करायचं. स्वत:च्या तत्त्वाने चालायचं. जिद्दी म्हणा किंवा हट्टी..And she was really blessed with that stroke of luck which helped her execute those plans as she wished!

त्या काळातही तिला समजून घेणारा भाऊ अन नवरा मिळाला होता ज्यांनी तिचं वेगळेपण ओळखलंही आणि जपलंही..

त्यावेळी समाजात मुलींमध्ये पहीली मेट्रिक होणारी, स्वत:ची ठाम मतं असणारी, इतर चांगली स्थळं चालून आलेली असताना पहील्याच भेटीत आजोबांचा साधेपणा अन सच्चेपणा भावल्यामुळे त्यांच्यासोबत संसार मांडणारी…

उत्तम वक्ता होती अन हजरजबाबीसुद्धा..आजोबा, मुली-जावई, मुलं-सूना  किंवा जाण असणारे जे कुणी असेल त्यांच्यासोबत राजकारण, समाजकारण इति मुद्द्यांवर चर्चा करायची अन वादही घालायची. समजण्याइतके मोठे झाल्यावर आम्हा नातवंडासोबत अनेक विषयांवर चर्चा करताना तिला चिडवण्यासाठी चर्चा ताणली जाते आहे हे ओळखून न चिडता आपला मुद्दा व्यवस्थित defend करायची..

प्रत्येकावर अन प्रत्येक गोष्टीवर तिचे लक्ष असायचे..पाहुण्यांना तिच्यासमोर जेवायला वाढणे म्हणजे कठीण परीक्षा.. ताट ठराविक पद्धतीनेच वाढले गेलेले असावे, प्रत्येक पदार्थाची जागा अन शेजार ठरलेला, तो चुकायला नको. ताटातला एखादा पदार्थ पूर्ण संपेपर्यंत वाट बघायची नाही, त्या आधी refill व्हायलाच हवे. नाहीतर हीची नयनपल्लवी सुरु. मग काही खरं नाही. तूप आणि तेल पळीने वाढायचे नाही, मोजून मोजून वाढल्यासारखे, त्याने पाहुण्यांचा अपमान होतो.

स्वत: उत्तम सुगरण होती अन खूप चवीने खाणारी त्यामुळे तिच्यासाठी स्वयंपाक बनवणं अजून एक दिव्य!
प्रतिक्रिया देण्याची रीतही वेगळी..२-३ वर्षापूर्वी तिच्यासाठी स्वयंपाक करायचा योग आला. तिला वयोमानाने तिखट, मसालेदार मानवत नव्हतं म्हणून मी तिखट जरा कमी घातलं भाजीत. तर पहील्याच घासाला sixer! म्हणाली, “तुला वर्षभरात एखाद किलो लाल तिखट पुरत असेल ना?” चेहऱ्यावर भाव अगदी normal! अन माझा राग राग!
माझ्या स्वयंपाकाच्या training ला तिनेच चावी भरली. ७वीला असेन मी तेव्हा आईला ओरडली – हिला अजून स्वयंपाक शिकवायला सुरुवात केली नाहीस म्हणून. ज्याचे चुकले त्याला स्पष्ट सांगून अन शालजोडीतले देऊन समजावण्याची कला अवगत होती तिला.

शिकता येईल ते सगळं आम्ही आत्मसात करावं, नवीन अनुभव घ्यावे हा तिचा आग्रह. त्यात academics सगळ्यात पुढे. आपापल्या पायावर उभं राहून independent असावं ह्यावर भर.
उन्हाळ्याच्या सुटीत दुपारचं आम्हाला cycle शिकायला पिटाळायची. बाकी अजून कुठे art and craft चे काही classes असतील तर तेही शिका.
सतत पुढे जात रहायचं पण मागचं चांगलं ते कधीच विसरायचं नाही ह्या एका तत्त्वाभोवती तिचे सारे सल्ले असायचे.

साठीच्या आसपास तिचे कान अचानक गेले, बरीच वर्ष अनेक इलाज करून झाले पण कसलाच उपयोग झाला नाही. नाही म्हणायला खचली होतीच. तश्यात आजोबाही अचानक गेले. पण एकदा आहे ते सत्य स्विकारलं अन अजून strong झाली.
कान गेल्यावर वाचनाचा छंद बळावला, रोजच्या वर्तमानपत्राचे सखोल वाचन करायचे, TV वर news, cricket regularly follow करायची. अध्यात्माकडेही वळली. आवडले ते कात्रणं जमवायची, लिहून ठेवायची. अश्या अनेक वह्या मागे सोडून गेली.
सोबत नेहमी पाटी, वही-पेन. तिला लिहून द्यायचं सगळं.

सतत नवीन शिकण्याची, जाणून घेण्याची curiosity होती तिच्याकडे जी तिनं कधीच गमावली नाही.
विचार आधुनिक होते हे म्हणण्यापेक्षा जे योग्य आहे ते योग्यच आहे हे मान्य करण्याची मानसिकता होती तिची.अन म्हणूनच माझ्या लग्नाच्यावेळी intercaste मुळे थोड्या संभ्रमात असलेल्या माझ्या पप्पांच्या पाठीशी ती खंबीरपणे उभी राहीली. “माझ्या नातीवर अन तिच्या निवडीवर माझा पूर्ण विश्वास आहे. जावई, तुम्ही निश्चिंत रहा, मी तुमच्या पाठीशी आहे” म्हणण्याची ताकद तिनं दाखवली.

मी इंजिनीअरिंग साठी  पुण्यात आल्यावर पत्रातून खूप संवाद झाला तिच्यासोबत. नंतर नंतर job, लग्न, संसार ह्यातून तिला उत्तर देणं उशिरा होऊ लागलं अन मग हळू हळू बंदच झालं 😦 पण तिच्या बाजूने तिनं communication सुरूच ठेवलं. वर समजूनही तिनंच घेतलं की आमचं आयुष्य खूप धावपळीचे झाले आहे, त्यात वेळ मिळत नाही.
नाही म्हटलं तरी गेल्या काही वर्षात तिला regularly किंवा निवांत भेटायला जायला जमलंच नाही, पण जेव्हा केव्हा नातवंडांपैकी कुणीही भेटायला येणार आहे हे आधी माहीत असलं तर ती ओट्यावर वाट बघत बसलेली असायची. अन पोचताच तिच्या चेहऱ्यावर आनंद ओसंडून व्हायचा, डोळ्यातूनही! अन मग त्या धावत्या भेटीत तिच्यासोबत तिच्या खाटेवर बसून गप्पा व्हायच्या.

गेल्या महीन्यात मामाकडे जाउन आले, त्यादिवशी सकाळी अर्धवट झोपेत पहीला विचार आला तो हा की “गेल्या गेल्या ओट्यावर वाट बघत बसलेली आजी दिसेल”
अन मग खाडकन जाग आली..
प्रत्यक्ष तिथे गेल्यावर तिच्या खाटेची मोकळी जागा कायमची जागं करून गेली.

ताई, तू खरंच great होतीस!
ह्या ५-५० ओळीत तुझ्या आयुष्याची depth नाहीच मांडता, मोजता येणार. पण आपण कुठून आलो आहोत, आपली पाळं-मुळं कुठे आहेत ह्याची भक्कम जाणीव मात्र नक्की करून देतील भरकटल्यासारखं वाटेल तेव्हा…